Rodzaj goździka (Dianthus) , należący do rodziny o tej samej nazwie, obejmuje około 300 gatunków występujących w Europie, Azji, tropikalnej i południowej Afryce oraz Ameryce Północnej. Na terenie uwzględnionym w najnowszym wydaniu „Flory środkowej strefy europejskiej części Rosji” występuje w przyrodzie 20 gatunków goździków, które są hodowane w ogrodach. Wskazano tam 6 gatunków dziko rosnących dla regionu moskiewskiego. Wszystkie rodzaje dzikich goździków są w takim czy innym stopniu dekoracyjne, chociaż nie wszystkie zasługują na wprowadzenie do kultury.
Ogólny wygląd goździków jest dość typowy, dlatego widząc raz goździka, łatwo wyobrazić sobie charakterystyczne cechy roślin tego rodzaju. Większość goździków to byliny; rzadziej występują gatunki dwuletnie i roczne. Niektóre gatunki wieloletnie w naszych warunkach hoduje się w zasadzie jako rośliny dwuletnie, a nawet jednoroczne. Ale przy pewnym wysiłku niektóre z nich można przywrócić do długoterminowej formy istnienia.
Goździki charakteryzują się jednoczesnym występowaniem pędów wegetatywnych i kwitnących na tej samej roślinie. Pędy wegetatywne z reguły są znacznie krótsze niż szypułki i nie rozgałęziają się. Często pędy wegetatywne tworzą mniej lub bardziej gęstą darń. Liście goździka są liniowe lub liniowo-lancetowate, czasem nawet szydłowate, zawsze przeciwne. Węzły łodygi są duże, pogrubione, często kolorowe. Często w starych roślinach dolna część łodyg jest zdrewniała i przypominają półkrzewy. Pędy kwiatowe są w różnym stopniu rozgałęzione, najczęściej zaczynają rozgałęziać się w kwiatostanie, tworząc główkę, tarczkę lub wiechę. U gatunków średniej wielkości często spotyka się szypułki z pojedynczymi kwiatami.
Kielich kwiatu z pięcioma zębami wzdłuż krawędzi jest zrośnięty, rurkowaty, sztywny. U podstawy kielicha znajdują się od 1 do 4 par przylistków, których liczba, kształt i wielkość są charakterystyczne dla każdego gatunku. Jest 5 płatków, pozioma płytka jest prawie prostopadła do długiego nagietka. Często u podstawy talerza znajdują się włoski, które tworzą brodę w gardle kwiatu. Zewnętrzna krawędź talerza jest zwykle postrzępiona lub nawet z frędzlami w różnym stopniu, rzadziej występują rodzaje goździków z solidną krawędzią płatka. Talerz jest barwiony na różne odcienie czerwieni lub różu, są odmiany z białymi, lawendowymi i żółtymi płatkami. Z naprawionych goździków powstały odmiany o fioletowych, pomarańczowych i zielonych płatkach. 10 pręcików na kwiatek, kolumny, często wystające z kwiatka, 2. Owoc - podłużna jednokomorowa torebka,otwór na wierzchołku z 4 zębami. Nasiona są liczne, zwykle płaskie, okrągłe lub podłużne, często czarne i błyszczące.
Goździki bardzo łatwo dają hybrydy, dlatego czyste gatunki nie są często spotykane nawet w zbiorach ogrodów botanicznych. Ale jeśli nie zamierzasz tworzyć kolekcji ściśle botanicznej, można to całkowicie zaniedbać, ponieważ hybrydy są często nawet bardziej dekoracyjne niż oryginalne gatunki.
Dzikie goździki centralnej Rosji
Ząbek Fishera ( Dianthus fischeriSpreng). Najczęściej występującym w europejskiej części Rosji jest bylina, występująca głównie w strefie leśnej. Rośnie na łąkach, w rzadkich lasach, na zboczach, polanach, przydrożnych łąkach Bylina o długim kłączu, tworząca rzadkie kępy. Pędy 30-60 cm, lekko rozgałęzione w górnej części. Liście o długości 4-10 cm i szerokości 4-8 mm z małą osłonką u podstawy. Kwiaty 1-2 na gałąź, 2,5-3,5 cm średnicy. Kielich zwężony ku górze, czerwonawy z zębami do 1/4 długości. Przylistki 4. Płatki są ciemnoróżowe, nakrapiane u podstawy z nierównomiernie ząbkowaną krawędzią. W gardle jest broda z włosami. Kwitnie od czerwca do września. Dobrze rozmnaża się przez nasiona i kwitnie w pierwszym roku. Jest cięty i cięty. Preferuje lekkie gliny o średniej wilgotności. Do ogrodów skalnych i granic.
Ziele goździka ( Dianthus deltoidesL.) jest jednym z najbardziej rozpowszechnionych gatunków w przyrodzie i kulturze. Rośnie na łąkach, w rzadkich lasach, na zboczach, polanach, przydrożnych łąkach, tylko na suchych, jasnych, piaszczystych miejscach. Niska bylina o cienkich, rozłożystych łodygach i kłączach, tworząca luźne dywany o gęstym kwitnieniu i pędach wegetatywnych. Zwykle jest to gatunek nisko rosnący, zwłaszcza formy ogrodowe nie przekraczające 10 cm, chociaż uważa się, że może osiągać nawet 40 cm wysokości. Liście są małe, lancetowate jak łodygi, owłosione z krótkimi włoskami, na pędach wegetatywnych szersze. Szypułki słabo rozgałęzione, kwiaty pojedyncze, wypustki 2. Płatki z ostro ząbkowaną krawędzią, na gardle pierścień fioletowych plam i włosków. W naturze różowo-czerwony ma ogromną liczbę odmian o różnych kolorach. Kwitnie od czerwca do września.
Propagowane przez dzielenie krzewów i nasion, dobrze przeszczepiane z natury. Nadaje się do krawężników i ogrodów skalnych.
Odmiany mieszane:
- "Kanta Libra" - kwiaty różowe, czerwono-białe, wysokość 15 cm.
- "Maiden Pinks" - biało-różowoczerwone kwiaty o różnych odcieniach z czerwoną obwódką, kwitną w następnym roku po wysiewie. 15-20cm.
- „Fragrant Carpet” - czerwony, bardzo obficie kwitnący, wysokość 10-15 cm. Dywaniki są gęste.
- "Arctic Fire" - biała, z czerwoną obwódką, wysokość 15-20 cm, najwcześniej kwitnie od końca maja do połowy lipca, toleruje półcień.
Goździk piaskowy ( Dianthus arenarius L.). Rośnie prawie w całej Europie, w Rosji głównie na ziemi innej niż czarna i Ciscaucasia. Rośnie w lasach sosnowych na piasku, preferuje miejsca jasne, ciepłe. Bylina, tworzy gęstą, gęstą darń. Liście są bardzo wąskie, krótkie, gęste, zwłaszcza na pędach wegetatywnych, zwykle niebieskawe. Szypułki wysokości 10-30 cm, lekko rozgałęzione u góry. Kwiaty są pojedyncze, płatki są białe lub różowawe, z mocno rozciętym brzegiem i włoskami na górnej stronie. Płaty frędzli nitkowate. W gardle fioletowe kropki i zielonkawa plama. Kwiaty są pachnące. Przylistki 4, krótkie, do 1/4 wysokości kielicha, z krótkim ostrym końcem. Kwitnie od czerwca do lipca masowo przez trzy tygodnie. Zimy z zielonymi liśćmi. Krzewy po kwitnieniu są ozdobne. Istnieją odmiany.
Goździk Borbasha ( Dianthus borbasii Vandas). Występuje w Europie Wschodniej, na południu europejskiej części Rosji, na Zakaukaziu i na południu Dalekiego Wschodu. Bylina wys. 20-60 cm Krzew niewielki, gęsty, z rozetą liściową i kilkoma pędami wegetatywnymi. Szypułki są proste, nie rozgałęzione, 1-5 na krzak. Kwiaty o średnicy 2-2,5 cm, 2-8 sztuk, zbiera się u góry w kwiatostan główkowaty. Kielich z czerwonawymi zębami. Płatki są różowo-czerwone lub fioletowe. Masowe kwitnienie trwa prawie miesiąc w czerwcu - lipcu. Zimy zielone. Dostarcza kwaśną glebę. Dobra w ogrodach skalnych.
Goździk pierzasty ( Dianthus plumarius L.). Jeden z najpospolitszych gatunków w kulturze, rośnie dziko prawie w całej Europie Środkowej. W kulturze od ponad 500 lat. Bylina, która zimą pozostaje zielona. Pędy są liczne, rosnąco, do 45 cm wysokości. Kwiaty 1-2 (do 5) na pędzie dziko proste, u odmian półpełne i podwójne, o średnicy 2,5-4 cm, różowe, czerwone lub białe z ciemnym środkiem. Płatki rozcina się wzdłuż krawędzi na 1/3 ich długości. Ma silny, przyjemny zapach. Istnieje wiele odmian i mieszanek odmian. Stosuje się go na rabatach kwiatowych, zjeżdżalniach i sadzonkach.
Plecy bujnej ( goździk pyszny l). Pochodzenie - Europa Północna, w tym Rosja, Syberia, Daleki Wschód, Japonia. Rośnie na łąkach Bylina z pełzającym kłączem. Pędy są nieliczne, w okresie kwitnienia 40-70 cm liście wąskie. Kwiaty są pojedyncze, czasami 2-4 kwiaty na długich szypułkach. Przylistki są wielokrotnie krótsze niż kielich. Kielich jest często koloru fioletowego. Płatki są jasnoróżowe, fioletowe lub prawie białe, brzegi są mocno i wielokrotnie rozcięte z frędzlami. Zielonkawe plamy i włoski u podstawy talerza. Ma silny, przyjemny zapach. Bardzo często hoduje się liczne odmiany i mieszanki odmian. Dobra na slajdach iw kroju.
Inne typy
Goździk amurski ( Dianthua amurensis Jacq.) Występuje na Dalekim Wschodzie, w regionie Primorye i Amur, gdzie rośnie na suchych, otwartych zboczach, kamyczkach i skrajach lasów. Bylina o szaro-zielonych liściach. Wysokość szypułki do 55 cm, zwykle 25-30. Pędy są liczne, rozgałęzione, wznoszące się, liście są liniowe. Kwiaty do 4 cm średnicy, 1-3 na końcach gałęzi, blado liliowo-różowe, z ciemnym pierścieniem pośrodku. Kwitnie od połowy czerwca przez ponad półtora miesiąca. Wygląda dobrze na zjeżdżalniach, a nawet na trawnikach.
 |  |
Goździk kredowy ( Dianthus cretaceus Adam.). Rośnie na Kaukazie (Zakaukazie i Wielkim Kaukazie) na łąkach alpejskich i subalpejskich. Bylina z rozetą liści. Pędy są liczne, z pojedynczymi kwiatami na wierzchołkach i bocznymi gałęziami o wysokości 20-25 cm. Kwiaty są białe o przyjemnym zapachu. Propagowane przez nasiona, które dojrzewają w drugiej połowie lipca i na początku sierpnia.
Goździk brodaty , goździk turecki ( Dianthus barbatusL.) Jedna z najstarszych roślin kwitnących. Ojczyzna - Europa Południowa. Zwykle hodowany jako dwuletni, chociaż roślina jest wieloletnia. Liście duże, łodygi wyprostowane, liczne kwiaty na bardzo krótkich szypułkach tworzą kwiatostan corymbose z dużą liczbą (od 15 do 40) kwiatów. Kwiaty w formach dzikich mają różne odcienie czerwieni, rzadziej białe o słabym zapachu. Liczne odmiany mają różne kolory, są podwójne. Czas kwitnienia pojedynczego kwiatu wynosi 3-4 dni, w cięciu 7-8 dni. Bardzo wymagający pod względem jakości gleby i światła. Propagowane przez nasiona i wegetatywnie - przez sadzonki, dzieląc krzew. Aby gatunek mógł rosnąć jako bylina, w sierpniu młode długie pędy przykrywa się ziemią, pozostawiając na powierzchni końcówki 2-4 parami liści. Wysokość zależy od odmiany i waha się do 65 cm.Istnieją odmiany krawężników karłowatych o wysokości 15-20 cm.
Chiński goździk ( Dianthus chinensis l.). Rośnie dziko w Chinach i Korei, został wprowadzony do kultury dawno temu i ma wiele odmian. Roczne do 30-45 cm wysokości z pięknymi dużymi kwiatami o różnych kolorach. Kwiaty są ułożone w małe grona na końcach gałęzi. Kwitnie od lipca do późnej jesieni. Preferuje lekkie gleby gliniaste i średnią wilgotność. W kulturze jest wiele hybryd. Istnieją spektakularne hybrydy z brodatym goździkiem.
 |  |
Goździk ogrodowy ( Dianthus caryophyllus L.). Występuje dziko w Europie Południowej. Bylina o pachnących kwiatach. Liście sino, łodygi proste, rozgałęzione w górnej części. Tworzą krzewy o wysokości do 60 cm. W kulturze tylko hybrydy.
- Główna linia mieszańców "Shabo" o kwiatach w odcieniach bieli, różu, czerwieni i fioletu. Kwiaty frotte. Zwykle uprawiana jako dwuletnia.
- "Grenadine" - linia mieszańców o większej wysokości, kwiaty pojedyncze, pachnące o średnicy 3-4 cm, kwitnienie od połowy czerwca 40 dni. Biennale.
Goździk hybrydowy ( Dianthus x hybrida ). Ogromna grupa odmian o złożonym pochodzeniu. Zasadniczo wynik krzyżowania goździków ogrodowych i pierzastych z innymi gatunkami. W rezultacie uzyskano byliny o wysokości nie większej niż 30 cm o prostych i pełnych kwiatach, głównie w kolorze białym, różowym i czerwonym oraz różnym stopniu zdwojenia o silnym zapachu. Odmiany rozmnaża się przez sadzonki i krzewy dzielące.
 |  |
Goździk Knappa ( Dianthus Knappii (Pant.) Ash & Karnitz ex Borbas) to jedyny dziki goździk o żółtych kwiatach. Bylina, prawie półkrzew, tworzy wysoki, rozczochrany krzew. Kwiatostany dwóch bukietów kwiatów na szczycie łodygi, otoczone wypustkami. Kwiaty o średnicy 2 cm, kwitnie od drugiej połowy czerwca 40-45 dni. Istnieją odmiany.
Goździk kartuzów ( Dianthus carthusianorum L.) rośnie dziko w Europie Zachodniej i Środkowej. Jeden z najstarszych uprawianych gatunków. Zimozielona bylina o wysokości 50-70 cm, pędy nierozgałęzione, kwiaty ciemnoróżowe lub fioletowe w kwiatostanach główkowatych wielkości 6-14 sztuk, otoczone wypustkami. Łopatki płatków z ostrymi zębami, ciemnoróżowe lub fioletowe. Kwitnie od 55-65 dni czerwca. Bardzo bezpretensjonalne.
Kopiec goździka ( Dianthus collinus ) Rośnie dziko w Austrii, na Węgrzech, w Jugosławii. Półkrzew o owłosionych łodygach i liściach. Kwiaty zebrane na końcach gałęzi w 2 luźne grona. Płatki są głęboko ząbkowane, różowe z ciemnymi plamkami. Kwitnie 1,5-2 miesiące od początku lipca. Odporna na suszę, mrozoodporna. Wysokość w okresie kwitnienia do 80 cm.
O uprawie goździków - w artykule Goździki: uprawa i rozmnażanie.
