Na polanach i obrzeżach lasów tajgi Uralu i Syberii nadal można zobaczyć unikalną piwonię lub korzeń Maryin. Piękno jego kwiatów i korzeni, które od dawna słyną ze swoich właściwości leczniczych, doprowadziło do tego, że w naturze ten gatunek piwonii stał się rzadki i został wymieniony w Czerwonej Księdze. Roślinę tę uratowała przed całkowitym wyginięciem wyjątkowa mrozoodporność i bezpretensjonalność, dzięki czemu dziś dość często spotyka się ją w ogrodach amatorskich.
Jest to duże, wieloletnie zioło z ogonkami, silnie rozciętymi nagimi liśćmi i krótkim rozgałęzionym kłączem. Korzeń Maryin obficie kwitnie pod koniec maja przez 8-10 dni. Kwiaty są duże, fioletowo-różowe, zwykle wyrastające jeden na szczycie łodygi. Cała roślina jest bardzo dekoracyjna.
Od czasów starożytnych korzeń tej rośliny uważany był za cudowny. Kawałki takich korzeni były noszone jako koraliki uroków, zdolne do wypędzania złych duchów, obsesji i kojących konwulsji. Sama nazwa rodzajowa pochodzi od greckiego słowa „paionios” - co oznacza „uzdrawianie, uzdrawianie”. Według jednej z legend, nazwa rodzajowa rośliny pochodzi od nazwiska lekarza Pean, ucznia samego boga sztuki medycznej - Asklepiosa. Lekarze starożytnej Grecji i starożytnego Rzymu, Chin i krajów arabskiego wschodu czcili korzenie unikającej piwonii jako jednego z najbardziej leczniczych środków natury.
Korzenie omijającej piwonii zawierają węglowodany, kwasy organiczne, olejki eteryczne, triterpenoidy, steroidy, witaminę C, związki aromatyczne, kwasy fenolokarboksylowe, garbniki i flawonoidy. Część nadziemna zawiera garbniki i witaminę C, flawonoidy, alkaloidy, olej tłuszczowy i znaczną ilość pierwiastków śladowych.
Przygotowanie surowców do nadziemnej części rośliny odbywa się w okresie kwitnienia w czerwcu. Podczas zbierania części nadziemnej należy ją odciąć, ale w żadnym wypadku nie oderwać, aby uniknąć uszkodzenia pąków odnowy.
Растение имеет мощное буровато-коричневое корневище, обладающее наиболее сильными лечебными свойствами. Корни можно заготавливать в любое время, но лучше это делать осенью в период увядания надземной части растения. Очищенные от земли корни промывают водой, сушат сначала на чердаке, а затем в сушилке при температуре 35-40°С. Высушенные корни имеют сильный своеобразный запах и сладковато-жгучий вяжущий вкус, за который в народе это растение получило название жгун-корень или жгун-трава.
W medycynie ludowej wywar z korzeni stosuje się przy wrzodach żołądka, zapaleniu żołądka, zapaleniu okrężnicy, chorobach ginekologicznych, zapaleniu oskrzeli i przeziębieniach. W medycynie tybetańskiej stosuje się go przy różnych chorobach żołądka, epilepsji i innych chorobach układu nerwowego. A w Chinach jest częścią obozu szkoleniowego na temat walki z rakiem. Stwierdzono, że roślina ma działanie znieczulające i bakteriobójcze. Część nadziemną można wykorzystać do tych samych celów, ale jej działanie jest słabsze.
W przypadku neurastenii, bezsenności, nerwic układu sercowo-naczyniowego i innych chorób nerwowych stosuje się 10% nalewki alkoholowe z korzeni.
Aby przygotować wywar z korzenia marynaty, należy wlać 1 łyżeczkę suchych pokruszonych korzeni 3 szklankami gorącej wody, gotować w łaźni wodnej przez 35-40 minut, odstawić na 20 minut, odcedzić. Weź 1 łyżkę. łyżka 3 razy dziennie 10-15 minut przed posiłkami.
Aby przygotować nalewkę alkoholową z całej rośliny, konieczne jest wymieszanie wysuszonych nadziemnych i podziemnych części rośliny w równych proporcjach i 1 łyżce. łyżkę pokruszonej mieszanki dodaj do 1 szklanki 70% alkoholu. Nalegaj w ciemnym miejscu przez 10-12 dni, odcedź. Weź 30 kropli 3-4 razy dziennie na bezsenność i schorzenia neurasteniczne.
Preparaty z korzenia Maryin dają pozytywny efekt w leczeniu chorób onkologicznych. Zgodnie z powszechnym przekonaniem, w tym celu kłącza należy zbierać w maju na rosnącym księżycu.
UWAGA: korzeń Maryin jest trujący! Dlatego przygotowując wywary i napary z niego w domu, należy bardzo dokładnie przestrzegać dawkowania i stosować je tylko pod nadzorem lekarza prowadzącego.
Korzeń Maryin jest również używany do gotowania. Na Syberii jego kłącza dodaje się jako przyprawę do mięsa, aw Kazachstanie - do owsianki. Jest również używany do przygotowania słynnego napoju bezalkoholowego „Bajkał”. Pieczone korzenie parzy się jak herbatę.
Umykająca piwonia jest bezpretensjonalna i trwała, dobrze znosi lekkie cieniowanie. A metody opieki nad nim są prawie takie same, jak w przypadku piwonii odmianowych. Dlatego każdy ogrodnik jest w stanie wyhodować tę leczniczą, jadalną i piękną roślinę na swoim miejscu.
